- De Russische economie is verlamd geraakt en de focus op de oorlog in Oekraïne zorgt voor ‘kannibalisatie’ op de activiteiten van Russische staatsbedrijven.
- Dat stellen wetenschappers van de Amerikaanse Yale-universiteit, in een commentaar op de positieve geluiden over de economie van Rusland.
- De onderzoekers waarschuwen dat het Westen zich niet moet laten misleiden door het positieve beeld van de Russische economie dat president Poetin schetst.
- Lees ook: Poetin worstelt met een ’trilemma’ in 2024: torenhoge militaire uitgaven, de oorlog in Oekraïne winnen én de economie van Rusland stabiel houden
Volgens twee onderzoekers van de Amerikaanse Yale-universiteit is de Russische economie verlamd en overleeft de oorlogsmachine van president Vladimir Poetin alleen door te kannibaliseren op te activiteiten van staatsbedrijven.
In een opiniestuk in het blad Foreign Policy van afgelopen weekend reageren Jeffrey Sonnenfeld en Steven Tian op recente commentaren waarin president Vladimir Poetin wordt omschreven als een van de grote winnaars van 2023, omdat de Russische economie tekenen van veerkracht zou vertonen.
Westerse sancties en de massale uittocht van multinationals uit Rusland die daarop volgde, hebben de economie van Rusland zeer hard geraakt, stellen ze. “Het is een misvatting om te denken dat alles op rolletjes loopt voor Poetin. Het is ook van belang om de effectieve maatregelen om hem onder druk te zetten niet overboord te gooien”, schrijven Sonnenfeld en Tian,
De onderzoekers merken onder meer op dat het confisqueren van bezittingen van westerse bedrijven door Rusland het land niet rijker maakt. Ze wijzen verder op diverse andere tekenen dat de Russische economie wankel is.
Structurele verzwakking economie Rusland
Sinds de Russische invasie van Oekraïne begin 2022 zijn minstens 1 miljoen Russen naar andere landen gevlucht, waaronder technisch toptalent. Die brain drain heeft bijgedragen aan een tekort aan arbeidskrachten van bijna 5 miljoen mensen en heeft de inflatie in Rusland hoog doen oplopen.
Ondertussen is er naar schatting voor ruim 250 miljard dollar aan privékapitaal uit Rusland verdwenen tussen februari 2022 en juni 2023, aldus Sonnenfeld en Tian. Ze baseren zich hierbij op gegevens van de Russische centrale bank.
Bovendien heeft Rusland de toegang verloren tot westerse technologie en expertise waar Russische bedrijven op vertrouwden, terwijl directe buitenlandse investeringen in Rusland bijna volledig zijn opgedroogd.
De situatie wordt verergerd door de strenge kapitaalcontroles. Russische activa die in roebels worden gewaardeerd, zijn omgerekend in andere valuta zoals de dollar en de euro veel minder waard op de wereldmarkt.
De financiële sancties die Rusland afsnijden van een groot deel van de internationale kapitaalmarkten, hebben ervoor gezorgd dat Russische bedrijven geen nieuwe aandelen of nieuwe obligaties kunnen uitgeven op westerse financiële markten.
"Rusland, dat nooit eindproducten - industriële of consumptiegoederen - heeft geleverd aan de wereldeconomie, is verlamd", aldus Sonnenfeld en Tian. "Het is in de verste verte geen economische supermacht. De grondstoffen die het land produceert, zijn overwegend ook elders verkrijgbaar. De oorlogsmachine wordt alleen in stand gehouden door de kannibalisatie op de activiteiten van door de staat gecontroleerde bedrijven."
Met dat laatste doelen de onderzoekers onder meer op de verhoging van belastingen voor Russische olie- en gasbedrijven om de staatskas te spekken en de oorlog in Oekraïne te financieren. Dit gaat echter ten koste van investeringen in productiecapaciteit voor de langere termijn bij staatsbedrijven.
Dat de economie van Rusland nog zware tijden te wachten staan, wordt door sommige Russische overheidsfunctionarissen ook erkend. Maandag zei gouverneur Elvira Nabiullina van de Russische centrale bank dat ze meer westerse sancties verwacht waar Rusland zich op moet voorbereiden.
Hoewel Rusland de economische stormen van de afgelopen twee jaar heeft doorstaan, waarschuwde Nabiullina ervoor dat de economie geen al te solide fundering heeft, aldus staatspersbureau TASS.